Spis treści
TREŚCI LEKCJI
W tej części zawarte są treści katechez dla dzieci. Tematy zostały ułożone podobnie jak w Katechizmie:
- Nasza wiara
- Sakramenty
- Życie moralne
- Modlitwa
W związku z tym, że w katechezie dobrze jest uwzględniać uroczystości i święta, a te są często zmienne w kalendarzu, treści zostały umieszczone wg pewnego schematu, który co roku należy nieco korygować. Na końcu dodano kilka katechez, które mogą służyć w przypadku, gdyby okazało się, że brakuje tematów, choć zazwyczaj liczba lekcji w roku nie pozwala na zrealizowanie wszystkich katechez, co znów zależy od roku, frekwencji itp. Na każdej lekcji dzieci piszą słowo „Katecheza” i odpowiedni numer; piszą temat, który jest wskazany; rysują pasujący do tematu rysunek oraz słuchają treści przekazywanej przez katechetę. W miarę możliwości należy pytać dzieci o treści, tak aby to one mówiły, co wiedzą i jakie mają przemyślenia.
Katecheza 1
Bóg stworzył świat dobry
Opowiadanie
Byłem ostatnio na niezwykłej wycieczce przyrodniczej. Nie wiem, jak wy, ale ja bardzo lubię przyrodę. Lubię podglądać, jak wzrastają rośliny, jak zachowują się zwierzęta itd. Na tę ostatnią wycieczkę pojechaliśmy oglądać ptaki, a wyruszyliśmy jeszcze w nocy. Chcieliśmy – korzystając z ciemności – ukryć się w krzakach blisko tafli wody, aby móc oglądać kaczki, gęsi, czaple i nie tylko. Dojechaliśmy na miejsce jeszcze przed świtem, czyli zanim zaczęło robić się szaro, i wybraliśmy sobie na schowek miejsce od strony wschodniej… Wiecie dlaczego? Bo gdy wschodzi słońce, oślepia swoim blaskiem i ptaki, patrząc w tę stronę, nie mogły nas zobaczyć. Dzięki temu, gdy tylko zaczęło szarzeć, mogliśmy je z bliska oglądać. Ależ to był raj dla ornitologa! Było tam sześć gatunków kaczek. Wy pewnie znacie tylko kaczki krzyżówki, bo w mieście tylko takie są, a tam było aż sześć różnych gatunków. Były też gęsi, a nawet czaple. I to nie tylko te popularne, siwe, lecz także przecudne, bo wyglądające jak aniołeczki – śnieżnobiałe czaple białe. Są smuklejsze i wyglądają bardzo pięknie na tle ciemnego lasu. Spokojnie oglądaliśmy sobie te ptaki, bo wiedzieliśmy, że nas nie mogą zobaczyć. Aż tu nagle całe ptactwo wzbiło się w górę i odleciało. Co się mogło stać?
Katecheza 2
Jak Bóg stworzył świat?
Opowiadanie
Nie wiem, czy mieliście takie doświadczenie, ale ja kiedyś uczestniczyłem w zajęciach polegających na wyrabianiu garnków, kubków i innych naczyń z gliny. Ależ to była brudna robota! Wszyscy byliśmy brudni od stóp do głów, bo glinę trzeba dobrze rozmiękczyć, aby można ją było dowolnie formować, a taka mokra glina brudzi. Na całe szczęście robiliśmy to niedaleko zbiornika z wodą i mogliśmy się potem wykąpać. A zabawy było pełno! Każdy zrobił coś innego, niektórzy robili nie tylko naczynia, lecz także granaty czy pistolety z gliny. Była fajna zabawa. Brało się bryłę mokrej, miękkiej gliny w ręce i kładło na podkładce, aby zacząć ugniatanie i formowanie. Każde naczynie było inne, jedno większe, inne mniejsze, jeden kubek z uchem, drugi bez, a trzeci z dwoma uchami. Każdy był inny. Mieliśmy tylko jedno koło garncarskie, czyli taki kręcący się talerz, na którym kładło się bryłę gliny, by nadać jej bardziej regularny kształt. Wystarczyło przyłożyć jakieś narzędzie lub po prostu palec i kręcąca się bryła z każdej strony przybierała nadany narzędziem kształt. Potem taki wyrobiony kubek czy garnek ozdabiało się rylcem, rysując na nim jakieś litery, znaki itp. Piękna i bardzo kreatywna praca. Mówi się kreatywna, gdyż po łacinie creatio to stworzenie. Tutaj z gliny każdy tworzył na swój sposób, powstawało coś, co nigdy przedtem nie istniało na świecie – kubek według mojego wzoru. Każdy kubek był inny.
Katecheza 3
Grzech pierwszych rodziców
Mówiliśmy ostatnio, że Bóg stworzył świat dobry. I rzeczywiście – w Biblii możemy przeczytać, co mówił Bóg po każdym dniu stwarzania świata: że widział, iż to, co stworzył, było dobre. Ale gdy na końcu Pan Bóg stworzył człowieka, powiedział, że widział, iż to, co stworzył, było bardzo dobre. Pan Bóg stworzył człowieka mężczyzną i kobietą. Stworzył ich jako byty wolne. Zwierzęta nie są wolne. Ptaki na wiosnę muszą przylecieć z ciepłych krajów, zacząć śpiewać i zakładać gniazda, a na jesień odlecieć. Rośliny muszą rosnąć w górę i kwitnąć. Nie mają rozumu i nie mają wolnej woli. Człowiek ma. Człowiek może poznawać świat i potrafi kochać. Jest wolny. Ta wolność jest wielkim darem. Żadne inne stworzenie na ziemi nie ma takiego daru, aby móc samemu decydować o sobie. Bóg postanowił zaryzykować i powołać do istnienia stworzenie, które jest wolne i rozumne, i które może się zbuntować przeciwko Niemu, może Go obrazić i powiedzieć NIE
Katecheza 4
Bóg, który zbawia. Chrystus
Bóg musiał wygonić człowieka z raju, bo Adam i Ewa nie byli posłuszni. Człowiek stał się niegodnym tego pięknego miejsca. Przez grzech człowiek utracił wiele. Przedtem był panem przyrody i żył z nią w harmonii, teraz często z powodu tej przyrody cierpi i jej nie rozumie. Przedtem pracował z przyjemnością, teraz praca stała się trudna. Przedtem poznawał wszystko bardzo szybko i wszystko pamiętał, a teraz zapomina, nauka idzie mu ciężko. Przedtem kobieta była gotowa rodzić dzieci i to rodzenie nie było związane z cierpieniem, a teraz nasze mamy odczuwają silny ból, gdy rodzą dziecko. Przedtem człowiek żył w harmonii ciała i ducha, a teraz często czujemy napięcie pomiędzy duchem a ciałem. Przedtem człowiek kończył swoje życie, zasypiając i przechodząc od razu do nieba, a teraz umiera, cierpi strach przed śmiercią, a po niej musi czekać na wieczny raj. Przedtem człowiek umiał kochać i szanować drugą osobę, a teraz często popełnia błędy i jest egoistą. Przedtem człowiek nie chorował, a teraz ma wiele chorób. Od czasu, gdy grzech pojawił się na świecie, wszystko się zepsuło, ale nie zepsuło się do końca. Jest chore, słabsze, nadwątlone, ale nie jest zniszczone. Natura ludzka jest dobra, ale chora. Potrzebowała lekarza.
Katecheza 5
Historia zbawienia
Mówiliśmy ostatnio, że Bóg nas zbawił przez swego Syna, który oddał za nas życie. Bóg przygotowywał ludzi do tego momentu. Już wcześniej wybrał Maryję, młodą dziewczynę z Izraela, aby była przyszłą Matką Chrystusa. Przygotował też św. Józefa, aby był jego opiekunem. Ale już wcześniej, na przestrzeni tysięcy lat Bóg przygotowywał ludzi na przyjęcie Mesjasza – Zbawiciela. Gdy Bóg wygonił człowieka z raju, ten poszedł w świat, ale nie potrafił już żyć tak samo jak wcześniej. Zaczął kłamać, oszukiwać, a nawet zabijać. Ludzie byli źli. Pewnie znacie historię Kaina i Abla. Abel składał ofiary Bogu z tego, co miał najlepsze, a Kain z tego, co mu zbywało. Bogu podobała się ofiara Abla, co nie podobało się Kainowi. Z zazdrości zabił swojego brata! I takich rzeczy było bardzo dużo. Gdy Bóg miał już dość tych różnych przestępstw, postanowił wybrać ludzi sprawiedliwych, a innych wydać na zagładę siłom przyrody. I tak się stało, nastał wielki potop, który zabił wszystko, co było na lądzie – z wyjątkiem rodziny Noego i zwierząt, które wziął na statek (który wcześniej zbudował). Po potopie Bóg postanowił zawrzeć nowe przymierze z Noem, obiecując mu, że nigdy już nie zniszczy ziemi. Na znak tego przymierza pojawiła się na niebie tęcza, która jak most łączy dwa końce – ziemię i niebo.
Katecheza 6
Najważniejsze przykazanie
Jakie jest pierwsze przykazanie? Niektórzy mówią, że „Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną”, ale to nieprawda. Kiedyś miała miejsce taka historia. Przyszli do Jezusa uczeni w Piśmie i spytali: „Nauczycielu, powiedz nam, jakie jest najważniejsze przykazanie?”, i Pan Jezus bardzo się ucieszył, bo On lubi, gdy ludzie zadają Mu pytania ważne, takie najistotniejsze. Odpowiedział: Najważniejszym przykazaniem jest to „Będziesz miłował Pana Boga swego, z całego serca swego, z całej duszy swojej, z całej myśli swojej, a bliźniego swego jak siebie samego”. To była doskonała odpowiedź, ale nie wszyscy ją zrozumieli i dlatego spytali, kim są bliźni? Bo żydzi dzielili ludzi na dwa rodzaje: żydów traktowali jak braci czyli bliźnich, a innych ludzi traktowali gorzej. Mieli różne prawa. Jedno dla swoich, a inne dla pozostałych. Pan Jezus opowiedział im taką przypowieść.
Katecheza 7
Archaniołowie Michał, Gabriel, Rafał
Bóg stworzył czterech archaniołów. Wielkie, potężne duchy, które są bardzo silne i mogą pomagać ludziom. Sęk w tym, że kiedy Pan Bóg ich stworzył, mieli oni zadanie, aby od razu oddać Mu pokłon, gdyż każdy z nich wiedział, kto jest Stworzycielem, a nie wszyscy tak zrobili. Powinni być wdzięczni Bogu za to, że ich stworzył. Ale jeden z tych aniołów, który nazywał się Lucyfer, czyli „niosący światło”, postanowił się zbuntować. Niektórzy twierdzą, że zobaczył on, iż Syn Boży przyjmie ciało ludzkie i stanie się Człowiekiem. I że człowiek będzie ukochanym stworzeniem Bożym, dla którego Pan Bóg będzie gotowy wydać na śmierć swego Syna, czyli Pana Jezusa. Lucyfer myślał sobie: ja jestem wielkim archaniołem i ja będę musiał służyć człowiekowi? O nie, nie zgadzam się! Nigdy nie będę służył człowiekowi! A zatem nie będę też służył Bogu. Pójdę sobie swoją drogą i będę szukał innych, którzy nie chcą służyć.
Katecheza 8
Boże Miłosierdzie. Jezu ufam Tobie
W baśni Marii Konopnickiej O krasnoludkach i sierotce Marysi jest taka scena, gdy zbliża się niebezpieczeństwo i małe stworzonka, jakimi są krasnoludki (oczywiście wiemy, że to jest baśń i tak naprawdę krasnoludki nie istnieją), aby stać się duże, muszą wypowiedzieć słowo oznaczające największą rzecz na ziemi. Więc każdy stara się powiedzieć to, co uważa za największe. Jeden mówi góra, inny mówi siła, inny moc, a inny wiedza, w końcu któryś z nich mówi właściwe słowo: miłosierdzie. Cóż to jest?
Katecheza 9
Komunia duchowa
Przez cały rok przygotowujemy się do przyjęcia Pierwszej Komunii. To wyjątkowy rok, najlepszy w szkole, bo w ciągu tego roku przyjmiecie dwa sakramenty – spowiedź i Komunię. Już nigdy tak nie będzie w ciągu szkolnych lat. Przyjęcie Komunii to coś niezwykle wyjątkowego – przyjmujemy Ciało i Krew Pana Jezusa. Tak, Krew też, gdyż Kościół naucza, że kto przyjmuje Ciało, przyjmuje także Krew, kto przyjmuje Krew, przyjmuje także Ciało. Bo w ciele jest krew, a krew jest ciałem – proste. Pan Bóg zrobił rzecz niemożliwą – dla nas uczynił ze swego świętego Ciała pokarm. Specjalnie dla nas!
Katecheza 10
Główne prawdy wiary. Jest jeden Bóg
Ja codziennie dziękuję Bogu za to, że dał mi dobrych rodziców. Kocham ich i oni mnie kochają. Jestem już dorosły, żyję daleko od nich, jestem niezależny, ale ich kocham, chętnie się z nimi spotykam, troszczę się o nich i pomagam, jak tylko mogę, staram się utrzymywać kontakt. A gdy będą starsi i niedołężni, zaopiekuję się nimi. Bo ludzie – jeśli nie umierają z powodu choroby czy wypadku – to się starzeją i stają się coraz słabsi, wtedy potrzeba ich wesprzeć, pomóc, czasami nawet wziąć do siebie do domu i się o nich troszczyć. Kocham bardzo mojego ojca. Jestem mu wdzięczny za tyle rzeczy, których mnie nauczył i których uczy mnie do dziś, gdyż nawet jako dorosły czerpię inspirację z jego szlachetnego zachowania. On dużo mnie uczy. I uczył zawsze. Jestem mu też bardzo wdzięczny za to, że kiedy byłem mały, karał mnie, gdy robiłem coś złego, a gdy robiłem coś dobrego, to mnie nagradzał. Dobry ojciec tak robi. A mądre dziecko, chociaż początkowo może się buntuje, to z czasem uznaje, że jednak ojciec miał rację, i jest mu wdzięczne.
Katecheza 11
Bóg jest Sędzią sprawiedliwym, który za dobro wynagradza, a za zło karze
Ja codziennie dziękuję Bogu za to, że dał mi dobrych rodziców. Kocham ich i oni mnie kochają. Jestem już dorosły, żyję daleko od nich, jestem niezależny, ale ich kocham, chętnie się z nimi spotykam, troszczę się o nich i pomagam, jak tylko mogę, staram się utrzymywać kontakt. A gdy będą starsi i niedołężni, zaopiekuję się nimi. Bo ludzie – jeśli nie umierają z powodu choroby czy wypadku – to się starzeją i stają się coraz słabsi, wtedy potrzeba ich wesprzeć, pomóc, czasami nawet wziąć do siebie do domu i się o nich troszczyć. Kocham bardzo mojego ojca. Jestem mu wdzięczny za tyle rzeczy, których mnie nauczył i których uczy mnie do dziś, gdyż nawet jako dorosły czerpię inspirację z jego szlachetnego zachowania. On dużo mnie uczy. I uczył zawsze. Jestem mu też bardzo wdzięczny za to, że kiedy byłem mały, karał mnie, gdy robiłem coś złego, a gdy robiłem coś dobrego, to mnie nagradzał. Dobry ojciec tak robi. A mądre dziecko, chociaż początkowo może się buntuje, to z czasem uznaje, że jednak ojciec miał rację i jest mu wdzięczne.
Katecheza 12
Są trzy Osoby Boskie: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty
Jezus był Bogiem czy Człowiekiem? Jak sądzicie? Otóż to, wszyscy mają rację. Był i Bogiem, i Człowiekiem. Co więcej, był doskonałym Człowiekiem, który przyjął wszystkie nasze cechy z wyjątkiem grzechu. Pan Jezus ma mamę, która ma na imię Maria. Więc począł się w Jej łonie, a potem się urodził. Mimo że jest Bogiem, Królem i mógłby urodzić się pałacu, to jednak urodził się w szopie dla zwierząt, w grocie wykutej w skale. Józef był bardzo uczciwym człowiekiem i skoro kazano się zapisać w miejscu, z którego się pochodziło, to ruszył w drogę do Betlejem, aby tam się zapisać. Wziął ze sobą pieniądze (był człowiekiem bardzo zaradnym) i szukał miejsca w gospodzie, aby przenocować i aby Maryja mogła spokojnie urodzić Syna. W gospodzie normalnie płaciło się za wynajęcie pokoju. Ale tym razem było mnóstwo ludzi w Betlejem i gospodarz nie miał już miejsca dla Świętej Rodziny, dlatego wskazał im stajenkę dla zwierząt. Tam, wśród zwierząt, urodził się Król Stworzenia.
Katecheza 13
Syn Boży stał się Człowiekiem i umarł na Krzyżu dla naszego Zbawienia
Jezus był Bogiem czy Człowiekiem? Jak sądzicie? Otóż to, wszyscy mają rację. Był i Bogiem, i Człowiekiem. Co więcej był doskonałym Człowiekiem, który przyjął wszystkie nasze cechy z wyjątkiem grzechu. Pan Jezus ma mamę, która ma na imię Maria. Więc począł się w Jej łonie, a potem się urodził. Mimo że jest Bogiem, Królem, i mógłby urodzić się pałacu, to jednak urodził się w szopie dla zwierząt, w grocie wykutej w skale. Józef był bardzo uczciwym człowiekiem i skoro kazano się zapisać w miejscu, z którego się pochodziło, to ruszył w drogę do Betlejem, aby tam się zapisać. Wziął ze sobą pieniądze (był człowiekiem bardzo zaradnym) i szukał miejsca w gospodzie, aby przenocować i aby Maryja mogła spokojnie urodzić Syna. W gospodzie normalnie płaciło się za wynajęcie pokoju. Ale tym razem było mnóstwo ludzi w Betlejem i gospodarz nie miał już miejsca dla Świętej Rodziny, dlatego wskazał im stajenkę dla zwierząt. Tam, wśród zwierząt urodził się Król Stworzenia.
Katecheza 14
Dusza ludzka jest nieśmiertelna
Opowiem wam coś ciekawego… Kilkaset lat przed narodzeniem Chrystusa żył sobie pewien filozof w Grecji, który nazywał się Sokrates. Był bardzo mądry. Dużo myślał, dużo rozmawiał z ludźmi i starał się zrozumieć te rzeczy, które są najważniejsze dla człowieka. Odkrył on, że z całą pewnością dusza ludzka ma cechy inne niż dusza zwierzęca. Zwierzęta, gdy kończą żywot, to po prostu zdychają i nie pozostaje po nich nic. Tymczasem gdy umiera człowiek, jego dusza wciąż żyje. Jest wieczna. Jest nieśmiertelna.
Katecheza 15
Łaska Boża jest do zbawienia koniecznie potrzebna
Dawno temu, gdy powstawał Kościół, ludzie umieli już czytać i pisać, ale nie wszyscy. Nie było powszechnych szkół, takich jak teraz, do których każdy chodzi, aby się uczyć, a książki były rzadkością, bo były bardzo drogie. Jak zatem można przekazywać wiarę, jeśli ludzie nie potrafią czytać? Jak można pomóc im zrozumieć, na czym polega wiara? Wymyślono prosty sposób. Spisano naszą wiarę w krótkiej formule, w krótkiej modlitwie. W krótkim tekście, którego można się nauczyć na pamięć. Każdy potrafi uczyć się na pamięć. Wystarczy powtarzać daną rzecz wielokrotnie. Ci, którzy przygotowali cały ten spis tego, w co wierzymy, starali się ująć to, co jest najważniejsze, i niczego nie pominąć. Tak oto powstał tzw. Skład Apostolski.
Katecheza 16
Skład Apostolski – Wierzę w Boga
Dawno temu, gdy powstawał Kościół, ludzie umieli już czytać i pisać, ale nie wszyscy. Nie było powszechnych szkół, takich jak teraz, do których każdy chodzi, aby się uczyć. Jak zatem można przekazywać wiarę, jeśli ludzie nie potrafią czytać? Jak można pomóc im zrozumieć, na czym polega wiara? Wymyślono prosty sposób. Spisano naszą wiarę w krótkiej modlitwie. W krótkim tekście, którego można się nauczyć na pamięć. Każdy potrafi uczyć się na pamięć. Wystarczy powtarzać daną rzecz wielokrotnie. Ci, którzy przygotowali cały ten spis tego, w co wierzymy, starali się ująć to, co jest najważniejsze i niczego nie pominąć. Tak oto powstał tzw. Skład Apostolski.
Katecheza 17
Sakramenty
Sakramenty to widzialne znaki niewidzialnej łaski Bożej. Łaska Boża jest mocą Boga, a Bóg jest niewidzialny, więc nie możemy dostrzec także Jego łaski, ale możemy zobaczyć znaki oraz skutki łaski. Czym są znaki? Znaki to coś, co informuje o pewnej rzeczywistości, ale nie jest tą rzeczywistością. Np. znak „UWAGA ZŁY PIES” nie jest złym psem, ale informuje, że na posesji mieszka pies, który może ugryźć, bo jest agresywny. Znak i pies to nie to samo, ale znak informuje o psie. Pan Jezus wiedział, że odejdzie z ziemi do nieba i że zostaniemy sami. A samemu człowiek poradzić sobie nie może, dlatego postanowił dać nam Siebie ukrytego w znakach.
Katecheza 18
Chrzest. Sakrament zbawienia.
Opowiem wam historię. Był sobie raz człowiek, który uczynił w życiu wiele złego. Tak dużo, że już nie miał nadziei, że może stać się dobrym. Był przekonany, że urodził się zły i złym pozostanie do śmierci. A po śmierci? On nawet nie wiedział, że ludzie po śmierci mogą żyć. Był przestępcą i w swoim życiu robił coraz gorsze rzeczy. Czasami go łapali i wsadzali do więzienia, ale on potem wychodził z więzienia i robił jeszcze gorsze rzeczy, bo nie umiał normalnie żyć, pracować, cieszyć się radościami życia, być dobrym dla innych, służyć, przyjaźnić się z ludźmi. On potrafił robić tylko rzeczy złe. Zdarzyło się raz, że był w więzieniu i wsadzili go do jednej celi z człowiekiem, który był oskarżony o poważne przestępstwo, ale twierdził, że on tego nie zrobił i że jest w więzieniu niesprawiedliwie. Inni więźniowie śmiali się z tego i mówili, że każdy tak może o sobie powiedzieć. Ale ten bohater naszej opowieści wiedział, że tak nie jest. Każdy przestępca w sercu swoim wie, że jest przestępcą i to dla niego jest największą karą, że nie może się oderwać od tej świadomości, że jest złym człowiekiem. A ten nowy więzień był inny, był bardzo spokojny, a nawet radosny, mimo że musiał być w więzieniu. I twierdził, że jest niewinny.
Katecheza 19
Bierzmowanie. Sakrament chrześcijańskiej dojrzałości
Jest takie jedno wydarzenie opisane w Piśmie Świętym, które jest tak ciekawe i tak barwne, że żaden film nie potrafi oddać tego, co się rzeczywiście stało i zostało opisane w Dziejach Apostolskich. Muszę wam powiedzieć, że bardzo lubię filmy, ale filmy nigdy nie potrafią odwzorować tego, jak ciekawy i piękny jest świat. Wróćmy jednak do naszej historii. Wydarzyło się to już po tym, jak Pan Jezus poszedł do Nieba. Po Zmartwychwstaniu Chrystus pojawiał się jeszcze wiele razy Apostołom, rozmawiał z nimi, jadł z nimi, pouczał ich, ale w końcu powiedział, że musi odejść, aby zesłać Pocieszyciela, i odszedł. Apostołom nakazał, aby spotykali się razem i czekali. Zbierali się oni razem z Maryją, Matką Pana Jezusa, modlili się, odprawiali Mszę świętą, śpiewali i czekali. Czekali, ale nie wiedzieli do końca, na co czekają. Nadal bali się żydów, którzy oskarżyli i skazali Pana Jezusa, a przecież z każdym z nich mogli zrobić to samo. Spotykali się w Wieczerniku, czyli w miejscu, w którym Pan Jezus ustanowił Sakrament Eucharystii, i zawsze pilnowali, aby drzwi były zamknięte, aby nikt niepowołany tam się nie pojawił.
Katecheza 20
Eucharystia. Ofiara Chrystusa
Czym jest Msza święta i Eucharystia? To bardzo ważne pytanie, na które każdy przygotowujący się do Pierwszej Komunii musi umieć odpowiedzieć. Niestety odpowiedź nie jest łatwa, dlatego, że na rzeczywistość Mszy świętej składa się wiele treści. Nie można odpowiedzieć jednym słowem czy nawet jednym zdaniem. Można spróbować powiedzieć. Msza święta to Ofiara Chrystusa. Eucharystia to Ciało Pana Jezusa. Czasami nazywa się Mszę Świętą Eucharystią, bo są to słowa o bliskim znaczeniu. Eucharystia z greki oznacza dziękczynienie i jest to Ciało Pana Jezusa, które pojawia się na Ołtarzu w czasie Jego Ofiary, czyli w czasie Mszy. Ale to nie wyjaśnia wszystkiego. Msza to uobecnienie Ofiary Chrystusa, która miała miejsce na Kalwarii wtedy, gdy umarł za nas na Krzyżu. Ale Msza odwołuje się jednocześnie do Ostatniej Wieczerzy oraz do Zmartwychwstania Pana Jezusa. Dlatego Kościół uczy, że na Triduum Paschalne, czyli Wielki Czwartek z Ostatnią Wieczerzą, Wielki Piątek ze śmiercią na Krzyżu, oraz Wielką Sobotę w czasie, której kontemplujemy złożenie do grobu Pana Jezusa, a następnie w nocy śpiewamy Alleluja Zmartwychwstania Pańskiego, należy patrzeć jako jedność. Jedność uobecnianą w czasie Mszy.
Katecheza 21
Sakrament pokuty i pojednania
Każdy człowiek zdaje sobie sprawę z tego, że grzeszy, że robi rzeczy złe, których robić by nie chciał, a jednak słabość woli sprawia, że ulega pokusom i robi rzeczy złe. W naszym życiu chrześcijańskim staramy się wielbić Pana, być blisko Niego, utożsamiać się z Nim, kochać Go całym sercem i dlatego otrzymujemy łaski, które sprawiają, że stajemy się lepsi, a mimo to zdarza się nam, że grzeszymy. Te grzechy ciążą nam na sumieniu. Zdajemy sobie sprawę, że w ciągu życia zrobiliśmy wiele rzeczy złych, że skrzywdziliśmy ludzi, że zachowaliśmy się nieszlachetnie, że kogoś zignorowaliśmy, że komuś sprawiliśmy przykrość, choć nie było ku temu powodu, itd. Z tym całym bagażem człowiek idzie w świat i nie jest mu łatwo, bo nie ma co zrobić z tymi złymi rzeczami, chyba że postanowi pójść do Spowiedzi. Spowiedź jest jedynym sposobem, aby uzyskać przebaczenie od Pana Boga. Pan Jezus, gdy żył na ziemi ustanowił sakrament Spowiedzi i dał władzę Apostołom, aby odpuszczali w Jego imieniu grzechy ludzi. To wielka moc, wielka siła. Człowiek, który jest przybity, zgnieciony swymi grzechami, może uzyskać przebaczenie i zacząć nowe życie, bo w Spowiedzi wszystkie grzechy znikają, zostają wybaczone.
Katecheza 22
Namaszczenie chorych
Nie wiem, czy macie w rodzinie kogoś ciężko chorego, ale w życiu już tak bywa, że z czasem człowiek się starzeje i jego ciało zaczyna działać coraz gorzej. Co więcej, czasami już małe dzieci chorują i cierpią bardzo dużo. Ból, choroba i cierpienie to nie są rzeczy dobre. Weszły na świat wraz z grzechem ludzkim, kiedy to człowiek odwrócił się od Boga i postanowił się zbuntować. Od tego czasu ludzkość cierpi różne nieszczęścia. Zło weszło nie tylko do serca ludzkiego, sprawiając, że zdarza się nam czynić złe rzeczy, ale także do ludzkiego rozumu – człowiek nie rozumie już świata i siebie samego, a także do ludzkiego ciała, które podatne jest na choroby. Można powiedzieć, że wszyscy ludzie mniej lub bardziej cierpią na choroby. Dla chrześcijanina choroba to okazja do dwóch bardzo cennych rzeczy.
Katecheza 23
Kapłaństwo
Opowiem wam historyjkę. Otóż w pewnym kraju w Afryce jest wielu wiernych, ale mało księży, a jeszcze mniej kościołów. Wyobraźcie sobie, że tam Msze święte odprawia się nie pod dachem kościoła, lecz pod drzewem. Jest ciepło przez cały rok, więc można odprawiać Mszę pod gołym niebem, chociaż czasami bardzo mocno pada deszcz. Słyszałem kiedyś taką historię, jak pewien ksiądz z Polski pojechał na misję. I pierwszy raz odprawiał Mszę w wiosce, w której było bardzo dużo dzieci i wszystkie te dzieci i dorośli przyszli na Mszę. Był ogromny tłum. Ksiądz odprawił Mszę, ale zanim Msza święta się skończyła, dorośli ludzie zaczęli pod ołtarz przynosić chorych i kłaść ich na ziemi. Ksiądz był bardzo zdziwiony, bo nigdy wcześniej czegoś takiego nie widział, ale wiedział, że nie może się dziwić niczemu, bo przecież w Afryce są inne zwyczaje. Po Mszy świętej zapytał jednego z mieszkańców wioski, dlaczego przynieśli chorych pod ołtarz. Ten mieszkaniec spojrzał na księdza zdziwiony i powiedział: „To ksiądz nie wie? Naprawdę ksiądz nie wie? Przecież tu jest Pan Jezus.
Katecheza 24
Małżeństwo
Jak dobrze jest mieć mamę i tatę. Rodzina to coś wspaniałego. Ile tam radości, ciepła i miłości. Oczywiście są też trudności, choroby i smutki, ale rodzina to źródło życia i szczęścia. Pan Bóg stworzył człowieka jako mężczyznę i kobietę, i widział, że to stworzenie jest bardzo dobre. Bóg chciał, aby mężczyźni, jak dorosną, szukali sobie żony i się z nią łączyli na całe życie. To wspaniały i dobry plan pobłogosławiony przez Pana Boga. Pan Jezus, gdy żył na ziemi, swój pierwszy cud uczynił na weselu, jakby chciał zaznaczyć, że małżeństwo, ślub to coś bardzo dobrego. I podniósł ten związek do rangi sakramentu, czyli specjalnego znaku, który przynosi łaskę. Kobieta i mężczyzna razem wyznają sobie miłość i jeśli postanowią sobie, że będą ze sobą razem do końca życia, to mogą ogłosić to wobec społeczeństwa i stają się małżeństwem. Od tego momentu łączy ich specjalna więź, która powinna trwać przez całe życie.
Katecheza 25
Przykazania Boże – Dekalog
Bóg kocha ludzi. I troszczy się o człowieka również na przestrzeni dziejów, mimo że ludzie wielokrotnie odwracali się od Boga. Bóg jednak człowieka nie opuścił i na różne sposoby próbował go prowadzić drogami, które wytyczył. Gdy Pan Bóg wyprowadził lud izraelski z Egiptu, a zrobił to, dokonując wielu cudów (plagi egipskie, rozstąpienie się Morza Czerwonego, chleb w postaci manny, woda ze skały dla spragnionych itd.), chciał nadać ludziom prawo, które pomogłoby im zachowywać się tak, jak Bóg sobie życzy. Bóg stworzył prawo naturalne, które jest w sercu każdego człowieka. Każdy człowiek wie, że czynienie dobra jest dobre, a czynienie zła jest złe. Ale czasami o tym zapominamy. A czasami się mylimy i myślimy, że dobrem jest coś, co w rzeczywistości jest złe. Dlatego prócz prawa naturalnego Bóg dał nam też inne prawo, które jest łatwiej zrozumieć i nim żyć.
Katecheza 26
Nie będziesz miał bogów cudzych przede Mną
Już o tym mówiliśmy, że były takie czasy, gdy ludzie z lęku przed niezrozumiałą przyrodą uważali, że jest wielu bogów ukrytych w siłach przyrody: bóg piorunów, bóg morza, bóg słońca itd. A nawet niektóre zwierzęta uważali za bogów. A przecież jest tylko jeden Bóg i tylko tego jednego Boga można wychwalać. Teraz już tylko w odległych krajach tak się dzieje. Ale to przykazanie jest dla nas aktualne również dziś, w Polsce, bo okazuje się, że jest sporo osób, które interesują się magią, wierzą w zabobony, chodzą do wróżki lub czytają horoskopy. Przykazanie to mówi nam o tym, że powinniśmy mieć Boga na pierwszym miejscu. Jeżeli wierzymy, że Bóg jest Panem Stworzenia, że to On rządzi światem, nie możemy oddawać hołdu czy nawet pokładać jakiejkolwiek nadziei w siłach magicznych.
Katecheza 27
Nie będziesz brał imienia Pana Boga swego nadaremno
Imię Boga jest święte. Powinno być wymawiane z szacunkiem i tylko wtedy, gdy należy. Imię człowieka też ma swoją godność. Każdy z was ma piękne imię, które nadali wam rodzice. Czasami rodzice długo się zastanawiają, jakie imię dać swojemu dziecku. Imię to nie numer. W dzienniku klasowym macie numerki, jak się idzie na basen czy do kina, dostaje się numerek kluczyka czy siedzenia, ale człowieka nie powinniśmy określać numerem, bo on nie jest rzeczą. Człowiek ma imię. I ładnie jest, kiedy zwracamy się do ludzi po imieniu. Najczęściej wybierane imię ma związek z jakimś patronem, z jakąś inną osobą, która kiedyś zasłynęła tym, że była święta lub w inny sposób wykazała się wartościowymi cechami. Ci, którzy mają imię jakiegoś świętego patrona, chętnie poznają jego cechy, aby móc go naśladować. Pragną być choć trochę podobni do niego. Ale imię każdego z nas jest nasze własne. Są tysiące osób, które mają to samo imię, ale moje imię jest moje, jest wyjątkowe, bo określa mnie.
Katecheza 28
Pamiętaj, abyś dzień święty święcił
Co to znaczy święcić dzień święty? Pan Bóg tak obmyślił człowieka, że nie może on cały czas pracować. Potrzebuje odpoczynku i potrzebuje także czasu na to, aby oddać się sprawom najwyższym – wychwalaniu Boga. Dlatego w niedzielę i w każdy dzień świąteczny powinniśmy przede wszystkim zająć się kultem. W praktyce oznacza to, że mamy czas, aby pójść na Mszę świętą. Ale na Mszę nie idziemy tak samo jak do sklepu. Staramy się zaznaczyć, że to ważne wydarzenie – nie ma większego niż Msza święta. Dlatego ubieramy się bardzo starannie w najlepsze ubrania, przychodzimy punktualnie do kościoła, a może nawet wcześniej w domu mamy czas, aby poczytać Biblię, tego dnia obiad zazwyczaj jest nieco lepszy, a stół udekorowany. To wszystko dobre zwyczaje, które pozwalają nam świętować niedzielę czy inne święta.
Katecheza 29
Czcij ojca swego i matkę swoją
Mama i tata dali każdemu z was życie. Nie ma na tym świecie innych osób, którym winniśmy w związku z tym większy szacunek. My nigdy nie zapłacimy rodzicom za to, co dla nas zrobili, bo nigdy nie będziemy mogli im dać życia. Może się zdarzyć, choć lepiej, żeby to nie było konieczne, że uratujemy życie naszym rodzicom. Ale uratować życie, a dać życie, to dwie zupełnie inne rzeczy. Rodzice są osobami tu, na ziemi, które kochają nas najbardziej. I znów to my jesteśmy owocami ich miłości. My możemy ich kochać również, ale nigdy nie będziemy w stanie dać im owocu takiego, jaki oni nam dali. Ich miłość dała życie.
Katecheza 30
Nie zabijaj
Czy można zabijać ludzi? Czy można zabijać zwierzęta? A rośliny? To przykazanie odnosi się do człowieka. Nie wolno zabijać człowieka, dlatego że dar życia jest czymś bezcennym. Jezus nazwał siebie Życiem. To Bóg daje życie i dlatego człowiek nie powinien go nigdy zabierać. To wielka zbrodnia zabić drugą osobę, pozbawić ją możliwości rozwoju, cieszenia się światem, budowania swojej historii. Śmierć przekreśla te możliwości. Oczywiście śmierć przyjdzie na każdego, bo nie jesteśmy wieczni, ale nie wolno jej przyspieszać, gdyż życie jest darem boskim. Czy jest najwyższym darem?
Katecheza 31
Nie cudzołóż
To słowo pochodzi z połączenia dwóch innych słów: cudze i łóżko. O co chodzi? Otóż chodzi o to, że jest rzeczą bardzo dobrą i pobłogosławioną przez Boga, żeby mężczyzna, gdy jest już dojrzały, poznał jakąś kobietę i żeby wzięli ślub. Wasi rodzice też kiedyś się poznali, pokochali i postanowili razem żyć, zawierając ślub. Małżeństwo to rzecz święta. Jest to obietnica złożona przed Panem Bogiem, ale świadkami są ludzie. Ślubuje się wierność, miłość, uczciwość aż do końca życia jednej z osób. Jeśli na przykład żona umrze, to mąż może poszukać drugiej żony i znów wziąć ślub. Ale dopóki żyje, muszą być sobie wierni. Jak już raz dało się słowo, to trzeba go dotrzymać. Człowiek, który nie dotrzymuje słowa, okazuje swoją słabość i traci honor.
Katecheza 32
Nie kradnij
To przykazanie wydaje się oczywiste. Kradzież to zabranie komuś jego rzeczy, więc jest to jasne. Zazwyczaj kiedy myślimy o kradzieży, do głowy przychodzą nam wielkie rabunki banku, samochodu albo innych drogich rzeczy. Być może zapominamy, że kradzieżą jest też wziąć komuś jabłko, ołówek czy inną rzecz. Oczywiście jest czymś innym pożyczenie od kogoś, ale pożyczenie oznacza, że właściciel wyraża na to zgodę. Jeśli bierzemy bez zgody, jest to forma kradzieży.
Katecheza 33
Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu
Opowiadanie
Kłamstwem trzeba się brzydzić. To jest coś niegodnego człowieka. Różne są powody, dla których ludzie kłamią, jedni – bo chcą coś uzyskać, inni – bo się boją, ale w każdym przypadku okazuje się, że człowiek działa przeciwko sobie. Coś w duszy mu mówi, że postępuje źle, niegodnie, ale robi to, aby nie mieć kłopotów albo uzyskać jakieś przywileje. Typowy przykład z codziennego życia, gdy zdarzyło się coś niedobrego. Zbiłem szybę. O wiele łatwiej jest powiedzieć: to nie ja, nie wiem, kto to zrobił, albo jeszcze gorzej: to zrobiła tamta osoba. I dzięki temu unikam konsekwencji. Ale ja wiem, jak było. I każdego dnia będę pamiętał, że coś zniszczyłem i nie naprawiłem tego, a być może jeszcze ktoś inny poniósł złe konsekwencje tego czynu. To bardzo podłe. Dlatego zawsze trzeba się przyznawać do winy. Choćby była najgorsza. Gdy człowiek jest szczery, wszystko można naprawić. A Bóg przebacza wszystko, o ile się przyznamy.
Katecheza 34
Nie pożądaj żony bliźniego swego ani żadnej rzeczy, która jego jest
Opowiadanie
Mówiliśmy przy okazji przykazania „nie cudzołóż”, że zdrada żony i pójście do innej kobiety jest strasznym grzechem, który niesie bardzo złe konsekwencje dla małżonków i dla dzieci. Teraz opowiem o czymś zbliżonym, ale nie tym samym. Otóż ten wcześniej opisany grzech jest czynem zewnętrznym, tzn., że są dokonane konkretne działania, które widać, są związane z drugą osobą. Teraz będziemy mówili o tym, co dzieje się w sercu człowieka i niekoniecznie uwidacznia się na zewnątrz. Wyobraźmy sobie taką sytuację, że jakiś pan, który ma żonę, zaczyna się z nią nudzić albo może nawet się pokłócili. Wszyscy małżonkowie się kłócą, bo dwa różne charaktery muszą uzgodnić różne pomysły na życie, ale na całe szczęście po kłótni się przepraszają i są potem zgodni.
Katecheza 35
Święto Wszystkich Świętych. Dzień Zaduszny
Opowiadanie
Wszystkim składam najserdeczniejsze życzenia z okazji zbliżających się imienin. Tak, wszyscy będziemy mieli niebawem imieniny, bo będzie dzień naszych patronów, świętych. To wyjątkowy dzień w roku, gdy świętujemy wszyscy. Cieszymy się z tego, że wielu ludzi dotarło już do nieba, udało im się osiągnąć cel. Gdy chodzi się w górach, każdy chce dotrzeć na szczyt. Po drodze czasami nie jest łatwo, trzeba się wspinać, może zacznie padać deszcz, może jest gorąco, a na pewno jest pod górkę. Ale gdy dochodzimy do szczytu, każdy jest zadowolony, gdyż ma piękny widok i poczucie sukcesu ze zdobycia szczytu i przezwyciężenia siebie samego w trudnej wędrówce. Święci to ci, którzy są już w niebie. Będą teraz świętowali swój sukces, ale też święci mogą nam z nieba pomagać. Istnieje coś takiego, co nazywamy komunią świętych albo wspólnotą świętych. Chodzi o to, że w pewnym sensie my też jesteśmy świętymi, będąc tu na ziemi – i razem z tymi, którzy są w niebie, tworzymy wspólnotę. Właśnie w tej wspólnocie możemy sobie pomagać.
Katecheza 36
Święto Niepokalanego Poczęcia
Opowiadanie
Opowiem wam dziś niezwykłą historię. Pewnego razu jedna dziewczyna o imieniu Bernadeta, która pochodziła ze skromnego domu, poszła wraz z koleżankami do lasu po suche gałęzie, czyli chrust, aby móc napalić w domu i ogrzać się. To były czasy, gdy nie było prądu elektrycznego w domach, tylko niektóre dzieci chodziły do szkół, nie było samochodów i tym podobnych wynalazków. Otóż ta pobożna dziewczyna poszła do lasu, który był na górze, a miała zwyczaj modlić się na różańcu i dlatego miała go przy sobie w kieszeni. Pobożni ludzie starają się często modlić i to nie tylko w kościele, ale w różnych miejscach i przy różnych okazjach. To dobry zwyczaj, aby szukać Pana Boga także w najzwyklejszych sytuacjach z życia codziennego i stale się modlić. Jej koleżanki zaczęły wspinać się na górę, a ona była na dole…
Katecheza 37
Święta Bożego Narodzenia
Czy ktoś z was był kiedyś w jakimś pałacu? Ja byłem wielokrotnie, a nawet w pałacach królewskich. Ileż tam złota, pięknych mebli, dywanów na podłodze i na ścianach, pięknych posadzek lub parkietów, zbroje i broń ozdabiające wszystkie kąty, a do tego stylowe wazy i inne naczynia. Wszystko pięknie dobrane kształtami i kolorami. Aż by się chciało mieszkać w tak pięknym i pełnym historii miejscu! Pan Jezus jest królem, a nawet królem królów, i gdyby chciał, mógłby urodzić się w pałacu. Ale wybrał stajenkę, miejsce najuboższe ze wszystkich możliwych. Jego pierwszym łóżeczkiem był żłób, a za materac służyła słoma. Pan Bóg tak bardzo ukochał ludzi, że postanowił wysłać Swojego Syna na ziemię, ale nie tak, aby pojawił się tu jak przybysz z daleka, lecz miał się urodzić jak każdy inny człowiek. Anioł zwiastował Maryi, że będzie miała dziecko, mimo że nie mieszkała jeszcze z poślubionym sobie Józefem. To było możliwe dzięki cudowi. Józef przyjął Maryję do domu, gdy ta była już w stanie błogosławionym, to znaczy miała już w brzuchu dziecko. Józef był mężem Maryi i opiekunem dziecka, ale nie był jego ojcem. Ojcem był Bóg.
Katecheza 38
Święto Objawienia Pańskiego
Opowiadanie
Zbliża się wyjątkowe święto. Święto pogan. Jak to? – ktoś może spytać. – Pogan?! Otóż to. W Betlejem stała się niezwykła rzecz, o której cały świat się dowiedział dzięki Ewangelii. Pan Jezus urodził się dla wszystkich ludzi, nie tylko dla Żydów. A potwierdzeniem tego jest wizyta Mędrców ze Wschodu. Ewangelia opowiada nam o tym, że pewnego dnia przybyli do Jerozolimy Mędrcy ze Wschodu. Ludzie, którzy studiowali księgi, badali przyrodę, patrzyli na gwiazdy i dostrzegli, że pojawiła się jakaś niezwykła gwiazda. W tamtych czasach uważano, że gwiazdy wskazują na ważne wydarzenia na Ziemi. Ci ludzie zastanawiali się, co może oznaczać ta gwiazda i w końcu doszli do wniosku, że mówi ona o narodzinach nowego Króla. I to wielkiego Króla! Postanowili zatem ruszyć w drogę, aby spotkać się z Nim i złożyć mu hołd. Nie wiedzieli, jak daleka to podróż, nie wiedzieli, jak długo będą musieli iść, ile niebezpieczeństw i trudów na nich czeka, ale ich naukowa postawa kazała im ruszyć w drogę.
Katecheza 39
Nawrócenie Św. Pawła
Opowiadanie
Jechaliście kiedyś na koniu? Mi się zdarzyło i muszę wam powiedzieć, że jest to przyjemne uczucie, choć początkowo człowiek się nieco boi. Boi się, gdyż siedzi dość wysoko, a do tego nie ma poczucia, że panuje dobrze nad swoim losem – czyli nie panuje nad koniem. Koń, mimo że jest zwierzęciem udomowionym, to jednak może być narowisty i nigdy nie wiemy, jak zareaguje w danej sytuacji.
Katecheza 40
Dzieciństwo Pana Jezusa i życie ukryte
Dużo wiemy o życiu Jezusa, ale też wiele chwil zostało przed nami ukrytych. Wiemy o zwiastowaniu i narodzeniu w Betlejem, znamy wizytę Maryi u Elżbiety, wiemy o ofiarowaniu w świątyni i o ucieczce do Egiptu, późniejszym powrocie do Nazaretu, a także o corocznych pielgrzymkach do Jerozolimy. W czasie jednej z nich Jezus został w świątyni niezauważony przez rodziców i dopiero po trzech dniach Go odnaleźli. Potem był On posłuszny rodzicom i rósł w mądrość, ale nic więcej nie wiemy, aż do czasu, gdy jest dorosły i zaczyna swoją działalność ewangelizacyjną. Nie zastanawialiście się kiedyś nad tym, jakie było życie Jezusa? A może nawet nie wiecie, jakie było życie waszych rodziców. Czy wiecie, gdzie się urodzili, gdzie mieszkali, jak się bawili, gdzie spędzali wakacje? Byłoby bardzo ciekawe, gdybyśmy mogli się dowiedzieć, jak żył Jezus, do jakiej szkoły chodził, jak i z kim się bawił?
Katecheza 41
Środa Popielcowa i Wielki Post
Środa Popielcowa. Cóż to za nazwa! Po okresie Bożego Narodzenia i radosnym przeżywaniu karnawału wchodzimy w okres Wielkiego Postu, czyli przygotowań do największych świąt chrześcijaństwa. Pierwszy dzień Wielkiego Postu nazywany jest właśnie Środą Popielcową, gdyż tego dnia wszyscy chętni wierni mają posypaną głowę popiołem. Popiół to coś niemiłego, to śmieci, które się wyrzuca, dlaczego zatem jest wykorzystywany w liturgii? Historia jest dość piękna. Po pierwsze trzeba wiedzieć, że popiół wygląda jak pył, jak ziemia, a wiemy, że człowiek powstał z prochu ziemi. Stąd jednym ze zdań, jakie usłyszymy dziś w kościele, będzie „Prochem jesteś i w proch się obrócisz”.
Katecheza 42
Droga krzyżowa
Czy byliście kiedyś na wędrówce w górach? Jak wolicie chodzić w dół czy w górę? Doświadczenie jest takie, że każda droga jest trudna, w górę, bo trzeba podnieść cały swój ciężar i wnieść go wyżej. Ale schodzenie w dół też nie jest łatwe, bo trzeba nogami amortyzować pęd ciała, który dąży w dół. Najłatwiej jest chodzić po prostym, jednak gdy się jest w górach, to chodzenia po płaskim jest mało, częściej idzie się w górę, a potem w dół. Pan Jezus, gdy niósł ciężki krzyż, musiał wyjść na górę. Krzyż ciążył, ale ból fizyczny był tylko częścią męki. Jezus cierpiał też duchowo, bo był sam, opuszczony przez najbliższych, a nawet zdradzony, i cierpiał, ponieważ ciążyły mu grzechy wszystkich ludzi. Również nasze. A do tego On wiedział, że jak tylko doniesie ciężki krzyż na górę, to nastąpi bolesne krzyżowanie i śmierć, która dla każdego człowieka jest czymś strasznym. Jezus nie chciał męki. W Ogrójcu modli się do Boga Ojca, prosząc, aby odsunął od Niego kielich męki, ale potem dodaje, że będzie posłuszny i nie będzie się buntował. Ludzie często się buntują i to o głupie sprawy.
Katecheza 43
Co to jest spowiedź?
Spowiedź to wyjątkowa rzecz, którą cieszą się tylko katolicy. Jest to sakrament przebaczenia. Wiemy, że każdy człowiek grzeszy, że popełnia rzeczy, których się wstydzi, których chciałby nie popełniać, o których nie chciałby pamiętać, które są złe, ale niestety się wydarzyły. Jeśli nie istniałby sakrament spowiedzi, człowiek żyłby ze świadomością grzechu i winy, z którą nie mógłby sobie poradzić. Czasami się tak zdarza, że wyrządzimy przykrość komuś, kogo już nigdy w życiu więcej nie spotkamy, nawet nie możemy powiedzieć przepraszam. Co wtedy zrobić? Jak żyć ze świadomością, że ciążą na mnie jakieś winy, których nie mogę naprawić? Otóż Chrystus daje nam taką okazję, gdyż On przyszedł na ziemię, aby przyjąć na siebie nasze winy, aby wziąć je i zgładzić dzięki swojej śmierci i zmartwychwstaniu. Chrystus oczyszcza nas z naszych grzechów, a dzieje się to poprzez pośrednictwo Jego Apostołów. Apostołowie otrzymali od Chrystusa zadanie i moc, aby udzielać rozgrzeszenia ludziom, którzy wyznają swoje grzechy. Ta moc, moc sakramentalna, została przekazana bezpośrednio przez Jezusa Apostołom, a potem oni przekazali ją kolejnym biskupom, a ci kolejnym itd. Każdy kapłan ma moc rozgrzeszania ludzi z ich grzechów, gdy wykażą oni żal za swoje grzechy.
Katecheza 44
Czy mam grzechy?
Każdy ma grzechy. Tylko Chrystus i Najświętsza Maryja grzechów nie mają. Wszyscy inni ludzie mają grzechy. Każdy może się jednak zastanowić, jakie ma grzechy. Czy rzeczywiście to, co robimy, jest czy nie jest grzechem? Jak rozpoznać moment, w którym grzeszymy?
Formacja sumienia to właśnie sposób, aby nauczyć się rozpoznawać w sobie grzeszne zachowanie, aby wzmóc w sobie żal za grzechy i starać się poprawić z tego złego zachowania.
Katecheza 45
Niedziela Palmowa – rozpoczynamy Wielki Tydzień
Bazie. Widzieliście już może rozwijające się pąki wierzb. Nazywamy je baziami. Są to kwiaty wierzb, które kwitną, zanim wypuszczą liście, a kwitną wczesną wiosną. Czasami nawet w zimie można już zobaczyć rozwinięte bazie. Skoro pojawiają się wczesną wiosną, zostały wykorzystane jako element dekoracyjny w domach, a także jako symbol liturgiczny. Wczesną wiosną mamy bowiem Święta Wielkanocne. Po długim czterdziestodniowym poście przychodzi Niedziela Palmowa. Niedziela wyjątkowa, gdyż w czasie Mszy wspominamy dwa skrajne momenty życia Jezusa. Z jednej strony Jego chwałę, gdy został okrzyknięty królem, a za chwilę jego upokorzenie, gdy ludzie okrzyknęli go przestępcą i zażądali śmierci na Krzyżu. Królowanie i śmierć na Krzyżu. Te dwie rzeczy łączą się w Chrystusie.
Katecheza 46
Ostatnia Wieczerza
Msza święta przypomina nam Ostatnią Wieczerzę. Zastanówmy się nad tym chwilę. Jezus przed śmiercią mówi apostołom, aby przygotowali Paschę. W czasie tej Paschy ustanawia sakrament eucharystii i kapłaństwa. Warto się jednak zastanowić, co oznaczają niektóre symbole opisane w Nowym Testamencie. Jezus spotyka się wieczorem z apostołami przy wieczerzy. Obmywa im nogi, mówi o swojej misji służenia ludziom i oddaniu chwały Bogu. Po zapowiedzi zdrady Judasza i odprawieniu go przystępuje do kluczowego momentu, gdy bierze chleb i mówi „Bierzcie i jedzcie, to jest Ciało moje”, a następnie bierze kielich z winem i mówi: „Pijcie z niego wszyscy, bo to jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana na odpuszczenie grzechów”. W ten sposób Jezus z jednej strony nawiązuje do Paschy żydowskiej, a z drugiej ustanawia nowe Przymierze z Bogiem.
Katecheza 47
Triduum Paschalne
W czasie Ostatniej Wieczerzy Pan Jezus ustanowił Eucharystię i sakrament kapłaństwa. Dał Swoje Ciało i Krew na spożycie. Okazał się Apostołom jako Baranek Paschalny, który oddaje życie za nas, ustanawiając Nowe Przymierze. Ale dopełnienie tego przymierza miało miejsce na Krzyżu. Po Ostatniej Wieczerzy Pan Jezus z Apostołami poszedł na Górę Oliwną, aby się modlić. Tam był pojmany i zaprowadzony przed sądy, aż w końcu skazany na okrutną śmierć na krzyżu. Pan Jezus oddał swoje życie za nas, cierpiał bardzo dużo, ale robił to z radością i z wolnością, chciał wypełnić wolę Swojego Ojca. Na Krzyżu umarł wcześniej niż jego towarzysze niedoli, dlatego nie łamano mu kości (większość skazańców umierało na krzyżu z uduszenia i trwało to bardzo długo, dlatego łamano im kości nóg, co było aktem litości, gdyż taka osoba umierała od razu i już się nie męczyła na krzyżu). Pan Jezus był tak wyczerpany wcześniejszymi cierpieniami i tym, że niósł na swoich barkach grzechy całej ludzkości, że umarł wcześniej – Jego serce pękło.
Katecheza 48
Niedziela Miłosierdzia Bożego
Bóg jest miłością. Niektórzy mówią, że największa szkoda, jaką wyrządził nam grzech pierwszych rodziców, to nie słabość woli i rozumu, chaos uczuć i brak harmonii człowieka z przyrodą, lecz strach przed Bogiem. Myślimy, że On nas nie kocha, że chce się zemścić, że chce nas ukarać, że chce w jakiś sposób nam zaszkodzić i zapominamy o Jego miłości. O tym, że On z tej miłości gotów jest dla nas zrobić wszystko i że z miłości ofiarował swojego Syna. Jego Syn oddał za nas życie. Cierpiał mękę i śmierć, byśmy my mogli żyć dzięki Jego zmartwychwstaniu. Miłosierdzie Boże to największy z przymiotów Bożych, dlatego świętujemy je w pierwszą niedzielę po Zmartwychwstaniu.
Katecheza 49
Maj – miesiąc poświęcony Matce Bożej
Jest dwanaście miesięcy w roku, ale jeden jest wyjątkowy. To miesiąc, w którym najwięcej kwitnie kwiatów i w którym ptaki śpiewają najintensywniej. Ten miesiąc jest najpiękniejszy i dlatego poświęcony jest Maryi. Wtedy to staramy się uczestniczyć w nabożeństwach majowych. Czym one są? Otóż w czasie nabożeństwa majowego śpiewamy lub odmawiamy litanię loretańską. Nazywa się loretańską bo pochodzi z Loreto. To miejscowość we Włoszech, w której jest bazylika, gdzie znajduje się dom Maryi, dom z Nazaretu. Został on przeniesiony do Włoch i tam jest czczony, bo w tym domu Słowo stało się Ciałem, tzn. nastąpiło zwiastowanie i Maryja poczęła małego Jezusa. W Loreto, aby chwalić Maryję, wymyślono litanię, czyli zbiór wezwań do Maryi, jakby komplementów, pięknych słów skierowanych do Maryi, które mają ją uczcić. W maju w kościołach albo przy przydrożnych kapliczkach organizowane są nabożeństwa majowe i ludzie zbierają się, aby razem się pomodlić. Bardzo często łączą tę modlitwę z modlitwą różańcową.
Katecheza 50
Wniebowstąpienie Pana Jezusa
Dlaczego Bóg nas opuścił? Wniebowstąpienie to święto odejścia Pana Jezusa z tej ziemi. Po zmartwychwstaniu Pan Jezus ukazywał się Apostołom przez 40 dni. Był z nimi w różnych sytuacjach, pomagał im łowić ryby, rozmawiał z nimi, pocieszał, dawał pokój, jadł. Upewnił ich, że mimo śmierci żyje i że ich kocha. Że zna ich dogłębnie i wie, co w ich sercu się dzieje, i nadal ich kocha. Bóg zwyciężył śmierć i żyje na wieki. Ale po tych dniach wspólnego przebywania Jezus zbiera Apostołów i mówi im bardzo ważne słowa – słowa ostatnie, słowa jakby testamentu. Testament to dokument, w którym zapisuje się ostatnią wolę człowieka, który już niedługo odejdzie i nie będzie go już między nami. Jezus mówi o konieczności pójścia na cały świat i zanoszenia Ewangelii oraz chrzczenia ludzi w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. To zadanie dla wszystkich chrześcijan, dla każdego zaangażowanego ucznia Jezusa.
Katecheza 51
Uroczystość zesłania Ducha Świętego
Zesłanie Ducha Świętego to wielka uroczystość z Kościele. To też dzień ustanowienia Kościoła. Apostołowie smutni po odejściu Pana Jezusa do nieba są zjednoczeni z Maryją. Modlą się i sprawują Eucharystię. Czuwają i czekają na przyjście obiecanego Pocieszyciela, który będzie ich uczył i który wskażę im drogę. To, co się wydarzyło pięćdziesiąt dni po Zmartwychwstaniu, było tak niezwykłe, że Apostołowie pamiętali o tym do końca swoich dni i przekazali to następcom. Otóż gdy byli zgromadzeni w Wieczerniku (Wieczernik to ta sala na piętrze, w której Jezus sprawował Ostatnią Wieczerzę i gdzie ustanowił sakrament kapłaństwa i Eucharystii), nagle, niespodziewanie wszyscy obecni usłyszeli szum wiatru. Byli wewnątrz budynku, więc to było bardzo nietypowe. Skąd tu wiatr i to tak silny? Może przeciąg? Może ktoś jednocześnie otworzył okno i drzwi?
Katecheza 52
Pierwsza Komunia. Uwielbienie
Zbliżamy się do najpiękniejszej chwili tego roku, do przyjęcia Pana Jezusa do serca. Cały rok przygotowywaliśmy się do tego momentu, i byłoby szkoda, gdybyśmy z niego nie skorzystali. To tak, jakby przygotowywać się przez cały rok do jakichś zawodów, potem wziąć w nich udział, ale tuż przed metą zrezygnować i nie iść na podium po odbiór pucharu. Jezus też czekał przez cały rok, aby do nas przyjść i chciałby usłyszeć miłe słowa przywitania. Ta Msza święta będzie wyjątkowa, te momenty będą bardzo uroczyste. A wśród nich moment przyjęcia Pana Jezusa jest tym jedynym, w którym On będzie najbliżej Ciebie po raz pierwszy w Twoim życiu.
Katecheza 53
Przykazania kościelne
Czym są przykazania kościelne? Już wielokrotnie mówiliśmy o tym, że najważniejszym i pierwszym przykazaniem jest przykazanie miłości Boga i ludzi. W zasadzie można powiedzieć, że jeśli ktoś stara się wypełniać to przykazanie, to już innymi przykazaniami nie musi się martwić. Bo w tym jednym przykazaniu mieszczą się wszystkie inne. Wielki święty i uczony starożytności o imieniu Augustyn, który wpierw był heretykiem i człowiekiem, który w życiu moralnym zachowywał się bardzo źle, nawrócił się i zaczął pisać przepiękne kazania i całe książki. Powiedział on takie bardzo ważne zdanie. KOCHAJ I RÓB, CO CHCESZ.
Katecheza 54
Przykazania Kościelne
I. W niedzielę i święta nakazane w Mszy świętej nabożnie uczestniczyć i powstrzymywać się od prac niekoniecznych.
Bardzo lubię weekendy. Wy pewnie też. Jest więcej czasu dla rodziny, spędza się czas w domu, można wyjechać na wycieczkę, nie ma pośpiechu, nie trzeba się martwić szkołą i innymi sprawami. No i co bardzo ważne, jest więcej czasu dla Boga. Pan Bóg, gdy stwarzał świat, to „pracował” przez sześć dni, a siódmego dnia odpoczął. Dlatego w szabat żydzi nigdy nie pracowali i było to ściśle przestrzegane. Gdy żył na ziemi Pan Jezus, to żydzi często oskarżali Go o to, że nie przestrzega szabatu, gdyż zdarzało się, że leczył ludzi. Żydzi uważali, że leczenie to praca, a zatem nie można tego robić w szabat, a Pan Jezus tłumaczył im, że życie czy zdrowie ludzkie jest ważniejsze niż przepis, i jeśli mógł kogoś wyleczyć, a akurat był szabat, to nie kazał mu czekać na następny dzień, lecz od razu go leczył. Życie jest ważniejsze niż szabat.
Katecheza 55
Przykazania Kościelne
II. Przynajmniej raz w roku przystąpić do sakramentu pokuty
III. Przynajmniej raz w roku w okresie wielkanocnym przyjąć Komunię Świętą
Dam wam ciekawy przykład. Znałem człowieka, pewnego Polaka, już nie żyje, który w czasie wojny uciekł z obozu niemieckiego i chciał się przedostać za granicę, aby dalej walczyć o wolną Polskę. Szedł więc polami i lasami, omijając wioski i miasta, aby nie wpaść w ręce Niemców. Nie miał pieniędzy i nie miał co jeść ani co pić. I tak szedł kilka dni, nic nie pijąc. Na piąty dzień był tak spragniony, że myślał, że umrze. Na całe szczęście przechodził obok jakiejś opuszczonej wioski, w której znalazł ręczną pompę. Ucieszony podbiegł ostatkiem sił do pompy i zaczął pompować.
Katecheza 56
Przykazania Kościelne
IV. Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w okresach pokuty powstrzymywać się od udziału w zabawach
Pan Jezus bardzo cierpiał za nas. W ostatnich dniach swojego życia został pobity, opluty, trzymany w więzieniu, torturowany biczowaniem, cierniem ukoronowaniem, kolejnym pobiciem, ośmieszaniem, noszeniem ciężkiego krzyża, a w końcu został przybity do tego krzyża i zabity. Już po Jego śmierci otworzyli Mu serce włócznią. Ale Pan Jezus cierpiał także wcześniej. Jako noworodek musiał uciekać ze swojego kraju, bo Herod chciał Go zabić, potem gdy zaczął głosić Ewangelię, był często prześladowany, Żydzi chcieli Go zabić, a On cierpliwie to wszystko znosił.
Katecheza 57
Przykazania Kościelne
V. Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła
Kościół to instytucja Boska, nadprzyrodzona, niebiańska, ale jednocześnie Ciało Chrystusa, który będąc Bogiem i Człowiekiem, chciał zostawić nam pomoc na ziemi, abyśmy mogli podążać do Nieba. Kościół ma cel w niebie, ale istnieje tu na ziemi. Ludzie mają duszę i mają ciało. Kościół ma swój wymiar Boski, ale ma też wymiar ludzki, np. kościoły. Kiedy piszemy Kościół wielką literą, to myślimy o instytucji, którą założył Chrystus, o wspólnocie, do której należymy, natomiast kiedy piszemy kościół małą literą, to myślimy o budynku, takim, jakim jest każda parafia. Czy Kościół potrzebuje kościoła? W wielu miejscach nie ma kościołów, bo ludzie są bardzo ubodzy, na przykład w Afryce często się zdarza, że ksiądz odprawia Mszę świętą na otwartej przestrzeni, „pod chmurką”. Można więc powiedzieć, że kościoły nie są konieczne, ale z drugiej strony, jeśli budujemy domy dla ludzi, to dlaczego nie mielibyśmy zbudować domów dla Boga?
Katecheza 58
Warunki dobrej spowiedzi:
I. Rachunek sumienia
Gdy robi się porządki w domu, na przykład przed świętami, to człowiek musi wiele pracować. Otwiera się szafy i wyciąga się ubrania, aby zobaczyć, czy nie ma tam takich, które już trzeba wyrzucić. Ale potem otwiera się także szuflady, w których nagromadziło się wiele rzeczy, które trzeba albo uporządkować, albo wyrzucić. Na tym jednak nie koniec. Czasami idzie się do piwnicy, na strych albo do garażu, aby i tam zrobić porządek i powyrzucać niepotrzebne przedmioty. Czasami myje się szyby albo oczyszcza rynny z liści, które tam wiatr naniósł. Niektórzy muszą jeszcze zgrabić trawnik albo powycinać uschłe rośliny z ogrodu. Ci, którzy korzystają z komputera, muszą od czasu do czasu pousuwać zbędne programy czy pliki umieszczone na pulpicie, podobnie ze smartfonem. Każdy człowiek dba o to, aby w jego domu było ładnie, aby nie było zbędnych rzeczy, aby był porządek wszędzie, a to oznacza, że musi zaglądnąć do wielu zakątków. Podobnie jest z naszą duszą.
Katecheza 59
Warunki dobrej spowiedzi:
II. Żal za grzechy
III. Mocne postanowienie poprawy
Opowiadanie
Opowiem wam pewną historię. Byli sobie raz dwaj chłopcy idący do Spowiedzi przed wakacjami. Mamy ich zachęciły, aby przed wyjazdem skorzystali z Sakramentu, więc wybrali się razem do kościoła w sobotnie popołudnie. Zakończył się już rok szkolny, był piękny, słoneczny weekend, a w poniedziałek obaj chłopcy mieli jechać na obozy. Było gorąco i szli powoli uliczkami swojego miasta. Przechodząc obok jednej z posesji, zobaczyli zwisające gałęzie czereśni z czerwonymi owocami. Wyglądały tak smakowicie, że bez zastanowienia sięgnęli rękami po nie i zjedli. Były bardzo smakowite, więc wdrapali się na murek, aby móc sięgnąć wyżej i głębiej, i zebrali sobie jeszcze więcej czereśni. Część włożyli do kieszeni, aby mieć na drogę i poszli, zajadając po drodze i wypluwając pestki. Gdy doszli do kościoła, właśnie skończyli jeść ostatnie czereśnie i weszli do cichego i chłodnego kościoła, aby przed Spowiedzią zrobić jeszcze rachunek sumienia.
Katecheza 60
Warunki dobrej spowiedzi:
IV. Szczera spowiedź
Opowiadanie
Opowiem wam historię. Pewnego razu do spowiedzi w małym wiejskim kościółku przyszedł pewien starszy pan, uklęknął pobożnie w konfesjonale i zaczął się spowiadać. Jego grzech ciążył mu na duszy, dlatego postanowił od razu przejść do rzeczy i powiedział: „Proszę księdza ukradłem, ukradłem sznurek…” i przestał mówić. Ksiądz, który go słuchał, był bardzo mądrym księdzem, doświadczonym i takim, który już dużo w życiu widział. Ale jeszcze nigdy nie widział, aby dorosły, starszy już człowiek przychodził do spowiedzi z taką sprawą, przecież na wsi zawsze jest dużo sznurków na polach i w zagrodach. Nikt nie kradnie sznurków, a jak ktoś znajdzie jakiś sznurek na drodze, a go potrzebuje, to go bierze i nie uważa, że to kradzież, bo wszędzie jest wiele sznurków. Dlatego zastanawiał się chwilę i postanowił spytać tego pana o jedną ważną rzecz, która przyszła mu do głowy, powiedział: czy ukradłeś sam sznurek, czy było do niego coś przywiązane? Pan, który klęczał w konfesjonale, zaczął wzdychać i sapać, pot zrosił jego czoło, aż w końcu wydusił z siebie odpowiedź: „Tak, proszę księdza, do sznurka był przywiązany koń”.
Katecheza 61
Warunki dobrej spowiedzi:
V. Zadośćuczynienie Panu Bogu i bliźniemu
W historii, którą wam ostatnio opowiedziałem, starszy pan, który spowiadał się z kradzieży sznurka, uzyskał przebaczenie, ale miał jeszcze do zrobienia dwie ważne rzeczy, bez których Sakrament Spowiedzi nie jest ważny. Mianowicie należy zadośćuczynić za swoje grzechy: Bogu i ludziom. Pierwszą Osobą, która jest obrażona przy każdym grzechu, to Pan Bóg. To On cierpi najbardziej z powodu naszych grzechów. Gdy kogoś skrzywdzimy, to myślimy, że to ta osoba cierpi najbardziej, ale w pierwszej kolejności cierpi Pan Bóg, gdyż On jest samym Dobrem, samą Prawdą i samym Pięknem. Każdy grzech jest obrazą dobroci Boga, jest zaprzeczeniem Jego prawdy i piękna, które stworzył. Bóg stworzył świat piękny i chce, aby taki był, grzech niszczy to piękno. I podobnie z dobrem i prawdą. Bóg stworzył człowieka na swój obraz – dobrego, a człowiek niszczy dobro, jakie On stworzył.
Katecheza 62
Przypowieść o synu marnotrawnym
Niektórzy twierdzą, że, jest to najpiękniejsza przypowieść z Ewangelii, gdyż mówi o dobrym ojcu. Historia zaczyna się bardzo pięknie. Jest sobie ojciec i dwóch synów. Powodzi się im, mają duży majątek, ale jeden z synów mówi do ojca, że prosi, aby połowę majątku mu przekazać, bo on chce iść w świat, chce żyć po swojemu, chce być daleko od ojca, chce być niezależny. Idzie i okazuje się, że majątek szybko trwoni i staje się biedakiem. Musi zarabiać, pasąc świnie co było dla Żydów czymś najgorszym. On pasie te świnie, mając nadzieję, że będzie mógł zjeść trochę z jedzenia, które im się daje. I wtedy, gdy już upadł tak nisko, gdy już jest brudny jak świnie, gdy już śmierdzi jak świnie – nie wiem, czy wiecie, jak one śmierdzą, ale ja kiedyś byłem w chlewie i mogłem poczuć, jak one strasznie śmierdzą – wtedy ten człowiek zaczyna myśleć o ojcu, myśleć o tym, że u niego dobrze się żyło, że miał tam piękne stroje i dużo dobrego jedzenia, a tu jest biedny i głodny. Postanawia ruszyć w drogę powrotną do ojca.
Katecheza 63
Przypowieść o dobrym Samarytaninie
Kiedyś zdarzyło się w górach, że na pewnego wędrowca napadli złodzieje. Wędrowiec miał przy sobie sporo pieniędzy, więc się bronił, wtedy złodzieje wyciągnęli nóż i go zranili. Potem okradli i zostawili na drodze, aby się wykrwawił i zmarł. Przechodził tamtędy pewien człowiek i zobaczył leżącego w rowie jęczącego z bólu człowieka i się przestraszył. Pewnie pomyślał sobie, że może i jego ktoś napadnie i okradnie, a skoro miał sporo pieniędzy, nie miał ochoty ich stracić, więc przyspieszył kroku i poszedł do domu. Potem przechodził tamtędy inny człowiek, który ciągle nie miał czasu. Ciągle się czymś zajmował, ciągle w pogoni za czymś. Zobaczył jęczącego w rowie i pomyślał: „Mógłbym się nim zająć, ale to zajmie czas, a ja cenię sobie swój czas i nie chcę go marnować dla nieznajomego – idę sobie”.
Katecheza 64
Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pana Jezusa
Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej, tzw. Boże Ciało, jest w Polsce obchodzona dość powszechnie i niezwykle. Na pewno uczestniczyliście już kiedyś w tym świętowani, a jeśli nie, to gorąco zachęcam. Prócz przepięknej Mszy świętej, w której śpiewy wielbiące Eucharystię uświetniają liturgię, jest powszechny zwyczaj, aby wyprowadzać Pana Jezusa na przechadzkę po uliczkach miejscowości. Zwyczaj ten jest znany od średniowiecza i towarzyszy mu wiele różnych dodatków. Pomysł jest przepiękny. Zazwyczaj Pan Jezus jest ukryty w Tabernakulum i tam go czcimy, ale by oddać Mu hołd, trzeba wejść do kościoła, a jeden raz w roku Pan Jezus wychodzi na nasze ulice. Te same, na których podróżujemy, bawimy się, kupujemy produkty, spotykamy się z ludźmi.
Katecheza 65
Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa
Ósmy dzień. To ciekawa nazwa nie tylko dlatego, że zaczyna się wielką literą „Ó”. Ósmy dzień to dzień Zmartwychwstania. Dzień nowego życia. Mówi się czasami, że Bóg stworzył świat w 6 dni, siódmego dnia odpoczął, a ósmego dnia nastąpiło Zmartwychwstanie Chrystusa, czyli nowe życie. Dlatego w kościele cyfra 8 ma specjalne znaczenie. W starożytności przy kościołach budowano specjalne budynki zwane baptysteriami, czyli miejscami, gdzie odbywał się chrzest. Trzeba wiedzieć, że chrzest odbywał się wtedy przez pełne zanurzenie, czyli katechumen – ten, który przygotowywał się do chrztu, stawał na skraju basenu z wodą i powoli schodkami do niego wchodził. Chodziło o zaakcentowanie tego, że człowiek grzeszny zostaje całkowicie obmyty wodą.
Katecheza 66
Co to jest Msza święta?
Przygotowując dzieci do Pierwszej Komunii, zawsze zadaję pytanie: Co to jest Msza święta? Odpowiedzi dzieci są dobre, ale niewystarczające. Często słyszę, że Msza to modlitwa, spotkanie z Bogiem, spotkanie z innymi itd. Im więcej się nad Mszą zastanawiam, tym bardziej dochodzę do wniosku, że żadna odpowiedź nie byłaby wystarczająca. Msza święta zawiera w sobie takie bogactwo treści, w dodatku częściowo dla nas ukrytych, że nikt nie jest w stanie odpowiedzieć na to pytanie wyczerpująco. Mimo wszystko próbujemy zrozumieć, czym jest Msza, i nauczyć się na takie pytanie odpowiedzieć.
Katecheza 67
Przeistoczenie
Studiując Mszę świętą, spotkamy się zapewne z terminem przeistoczenie i możemy mieć trudność, aby go zrozumieć.
Słowo przeistoczenie oznacza zmianę istoty, ale musimy się zastanowić na tym, co to znaczy istota i o jaką istotę nam chodzi.
Najczęściej, gdy słyszymy słowo istota, kojarzy się ono z takimi sformułowaniami, jak istota żywa, istota pozaziemska itd. Czyli sądzimy, że chodzi o jakiś byt, jakąś osobę, być może z innymi cechami niż nasze. Są to dobre skojarzenia, ale jak to często się zdarza, słowa mają różne znaczenia.
Katecheza 68
Części Mszy świętej
Msza święta jest bogata w treść. Dlatego też ma wiele elementów. Warto poznać układ tych elementów.
Katecheza 69
Dlaczego świętujemy niedzielę?
Studiując Mszę świętą, spotkamy się zapewne z terminem przeistoczenie i możemy mieć trudność, aby go zrozumieć.
Słowo przeistoczenie oznacza zmianę istoty, ale musimy się zastanowić na tym, co to znaczy istota i o jaką istotę nam chodzi.
Najczęściej, gdy słyszymy słowo istota, kojarzy się ono z takimi sformułowaniami, jak istota żywa, istota pozaziemska itd. Czyli sądzimy, że chodzi o jakiś byt, jakąś osobę, być może z innymi cechami niż nasze. Są to dobre skojarzenia, ale jak to często się zdarza, słowa mają różne znaczenia.
Katecheza 70
Dlaczego Bóg dopuszcza cierpienie?
Bóg jest dobry i wszechmocny. Może zatem powstać i często powstaje, pytanie, dlaczego na świecie jest tyle zła, tyle cierpienia? Czy Bóg, który jest dobry, nie mógłby temu zaradzić? Pytania takie rodzą się szczególnie wtedy, gdy cierpią niewinne osoby, np. małe dzieci. Patrzymy na chorobę czy nawet śmierć małego dziecka i zastanawiamy się, dlaczego tak się dzieje. Dlaczego cierpienie i śmierć dotyka osób, które powinny żyć, powinny cieszyć się życiem, powinny być szczęśliwe, a tymczasem cierpią i to czasami bardzo dużo. Gdy cierpienie lub śmierć dotyka kogoś bliskiego, wtedy nasze cierpienie, nasze współodczuwanie tego, co przeżywa chory, jest spotęgowane i pytania cisną się do głowy. Panie Boże dlaczego? Dlaczego właśnie ta osoba? Dlaczego dotknęło to nas, mnie?
Katecheza 71
Czym jest modlitwa?
Modlitwa dla wierzących jest tak oczywista, że czasami nie zastanawiamy się w ogóle, czym ona jest, jakie ma znaczenie i jak powinniśmy nią żyć. Dlatego warto się pochylić nad tą kwestią.
Bóg, gdy stworzył człowieka, to z nim rozmawiał. Jesteśmy jedynym stworzeniem (poza Aniołami), z którym Bóg może nawiązać relację osobową, może się komunikować, może rozmawiać. Bóg stworzył nas na swoje podobieństwo, jako swoje dzieci, i co jest bardzo naturalne, chce z nami rozmawiać.
Katecheza 72
Ojcze nasz
Ojcze nasz to modlitwa, której nauczył nas Pan Jezus. Pochodzi ona bezpośrednio od Niego. Pewnego razu uczniowie, którzy widzieli, jak On często i głęboko się modlił, postanowili poprosić o naukę modlitwy, podobnie, jak to uczynili uczniowie św. Jana. Pan Jezus natychmiast odpowiedział im propozycją modlitwy do Boga Ojca. Modlitwa Ojcze nasz jest zatem najważniejszą modlitwą ustną, jaką znamy, gdyż pochodzi bezpośrednio od Jezusa.
Katecheza 73
Zdrowaś Maryjo
Wśród najpowszechniejszych modlitw jest modlitwa zwana Pozdrowieniem Anielskim, czyli Zdrowaś Maryjo. Nazywana jest Pozdrowieniem Anielskim z uwagi na to, że pierwsze słowa tej krótkiej i pięknej modlitwy są zaczerpnięte od Anioła Gabriela, który przychodzi do Maryi, aby obwieścić Jej specjalne wybraństwo na Matkę Mesjasza. Anioł Gabriel pozdrawia Maryję, a Ona przyjmuje zaproszenie wysłane od Boga, aby została Matką Jezusa. Od tego momentu Wcielenia Bóg schodzi na ziemię, stając się podobnym do ludzi.
Katecheza 74
Czy Bóg mógłby stworzyć człowieka, który nie czyni zła?
Jest to pytanie o sens wolności. Niektórzy, widząc zło, które towarzyszy ludziom, zastanawiają się, czy nie byłoby lepiej, aby człowiek był jak zwierzę czy roślina, bezwolny, ale piękny i oddający chwałę Panu swoim życiem. Bóg jednak chciał stworzyć człowieka jako inny byt. Byt, który wprawdzie może popełniać zło (i popełnia), ale który może jednocześnie wolną wolą kochać i odwrócić się od zła, aby skierować się do Boga.Wolność ludzka jest jedną z większych zagadek człowieczeństwa. Jak to możliwe, że dobrze wychowani ludzie, otoczeni miłością rodzinną, czasami staczają się w przepaść zła, stając się ludźmi, których każdy omijałby z daleka? Jak to możliwe, że ludzie, którzy w życiu doznali tak wiele zła od innych, potrafią znaleźć w sobie siłę przebaczenia i prowadzą życie przykładne, na którym można budować przyszłość kolejnych osób? To właśnie tajemnica ludzkiej wolności.
Katecheza 75
Mój Anioł Stróż
Kościół naucza, że każdy człowiek ma wyznaczonego Anioła Stróża, który towarzyszy nam w naszym życiu i ma zadanie doprowadzić nas do Nieba. Pismo Święte wielokrotnie mówi o Aniołach, którzy towarzyszyli ludziom w różnych ważnych sytuacjach życiowych. Aniołowie to istoty duchowe, które nie posiadając ciała, nie są widoczne. Zostały stworzone na początku świata, aby oddawać cześć Bogu i służyć ludziom. Ich wola zawieszona w wieczności nie jest zmienna. Jednym aktem woli decydowali oni o tym, czy będą służyć Bogu czy nie. Ich wolność, w przeciwieństwie do naszej bardzo chwiejnej, jest stała. Dlatego diabły, czyli zbuntowane anioły, nie mogą się nawrócić. Raz powiedziawszy Bogu nie, są na zawsze ukierunkowane na działanie kłamliwe i złe. Tymczasem Anioły dobre chcą zawsze robić dobrze.
Katecheza 76
Kim jest diabeł? Czym jest zło?
Diabeł to zbuntowany anioł. Na początku stworzenia Bóg powołał do istnienia anioły, które miały Mu oddawać hołd. Niektóre anioły się zbuntowały i stały się sługami zła. Są to duchy, czyli nie mają ciała, są inteligentne, ale jednocześnie pozostają stworzeniami Boga, więc są od Niego zależne i mają moc nieproporcjonalnie małą. To Bóg je stworzył i to Bóg rządzi światem, choć diabły czasami potrafią coś swojego uzyskać.
Diabeł w Piśmie Świętym jest nazwany ojcem kłamstwa. To on oskarża, dzieli, kłamie i jest przeciwny życiu. On chce, aby człowiek nie był szczęśliwy, aby nie mógł czuć się otoczony miłością Boga, nie wierzył w Jego Miłosierdzie. Diabeł, który sam sprzeniewierzył się Bogu, chce, aby takich osób było więcej, dlatego kusi człowieka, aby ten zapomniał o Bogu.
Katecheza 77
Czym jest Kościół?
Kościół to pojęcie, które zawiera w sobie wiele treści. Na początku wyjaśnijmy, że kościół pisany z małej litery to po prostu budynek, w którym odbywa się kult boży w postaci Ofiary Chrystusa. Sprawa nie jest błaha, gdyż tym różnią się kościoły od miejsc modlitwy, że kościół jest świątynią, czyli miejscem sprawowania ofiary, a inne miejsca służą jedynie do modlitwy. Żydzi mieli tylko jedną świątynię, w której mogli sprawować ofiarę, tę w Jerozolimie, i od czasu jej zburzenia nie składają ofiar. Ich synagogi to domy modlitwy, a nie świątynie. Nasze kościoły to świątynie, w których nie tylko jest składana ofiara, ale ponadto przebywa Bóg w Tabernakulum.