Dobre wprowadzenie
PRZEWODNIK
DLA RODZICÓW
Dobre wprowadzenie
PRZEWODNIK DLA RODZICÓW
Dobre wprowadzenie
PRZEWODNIK DLA RODZICÓW
Spis treści
Spis treści
PRZEDMOWA
Książkę tę kieruję do rodziców, którym zależy na dobrym przygotowaniu dzieci do Pierwszej Spowiedzi i do Pierwszej Komunii, choć niekiedy może sami nie czują się gotowi do Sakramentów. Wprawdzie chronologicznie wcześniejsza jest spowiedź niż Komunia, jednak w tym opracowaniu wolałem przedstawić jako pierwsze rady pomocne w przygotowaniu do Komunii, a dopiero na końcu ułatwiające przystąpienie do Spowiedzi.
Rodzice są pierwszymi odpowiedzialnymi za przygotowanie do Spowiedzi i Komunii. W zasadzie to na nich spoczywa ten obowiązek. Przygotowałem do Komunii setki dzieci i wiem, że to od Rodziców zależy jak one przeżyją ten wyjątkowy rok. Życzę wszystkim, aby skorzystali z tego czasu łaski. Rodzice są wzorem dla dzieci i pierwszym przykładem. Ich pobożność i ich miłość małżeńska są najlepszymi nauczycielami miłości do Boga dla potomstwa. Rok przygotowania do Komunii może być okresem wzrostu duchowego rodziców.
CZĘŚĆ I: PIERWSZA KOMUNIA
WSTĘP
Pierwsza Komunia to uroczystość przyjęcia Ciała Pańskiego, która odbywa się najczęściej w wieku 8-9 lat, a poprzedza ją Pierwsza Spowiedź. Pan Jezus, doskonały Bóg i doskonały Człowiek, żył na ziemi w latach 1-33 naszej ery. Żył czyniąc wiele cudów, pokazując swoją moc panowania nad przyrodą, ludźmi i duchami. Przede wszystkim jednak głosił ludziom dobrą nowinę o zbawieniu.
1. JAKI MAMY CEL?
Komunia Święta to, zjednoczenie z Jezusem Chrystusem, pełniejsze niż dotychczasowe związanie przez chrzest, modlitwę czy przyjęcie sakramentu spowiedzi. Jezus Chrystus daje nam swoje Ciało, czyli samego Siebie, podczas gdy w innych sakramentach daje nam swoją łaskę. Trudno sobie wyobrazić większe zjednoczenie. W ramach pieszczot kochające mamy czasami żartują, mówiąc do dziecka: „kocham cię tak bardzo, że zaraz cię zjem”. Miłość prowadzi do zjednoczenia. Bóg mógł uczynić cud polegający na możliwości zjedzenia Jego Ciała. To jedna z największych tajemnic wiary katolickiej
2. SPRZYMIERZEŃCY
Trzeba stanąć w prawdzie, aby dowiedzieć się, kogo możemy uważać za sprzymierzeńca w przygotowaniach do Pierwszej Komunii, a kto może w tym przeszkodzić. W każdej rodzinie wygląda to inaczej, bo konfiguracje osób i rzeczy są bardzo różne. W osobnym rozdziale odniosę się do sytuacji nadzwyczajnych, gdy np. któryś z rodziców jest niewierzący, itp. Tutaj nakreślam zasady w oparciu o najczęściejspotykane okoliczności.
3. CZAS
Przygotowanie do Komunii zazwyczaj obejmuje okres dziewięciu miesięcy: od września do maja; tyle samo czasu dziecko rozwija się w łonie matki. Warto zastanowić się nad etapami tego przygotowania. Można podzielić je na odcinki: codzienne, cotygodniowe, comiesięczne. Np. sprawy pobożności można ująć następująco:
4. PRZYGOTOWANIA
Rozpoczęcie roku szkolnego to zawsze nowe otwarcie, nowy start. Łatwo zatem zachęcić dziecko do wysiłku. Warto od samego początku porozmawiać z dzieckiem na temat tego wyjątkowego roku i zakreślić mu cele. Powinny one obejmować trzy dziedziny: pobożność; poznanie prawd wiary; zachowanie. Życie chrześcijanina to przede wszystkim szczęście spotkania się z Osobą Chrystusa, życie wiarą w Niego, życie nadzieją szczęścia wiecznego i życie Miłością, którą On nas obdarza i którą my możemy obdarzać Jego i innych. Ale, aby do tego szczęścia dojść warto iść dając pewne konkretne kroki.
5. ŚWIĘTOWANIE
Świętowanie to cecha wszystkich ludzi szczęśliwych, a takimi są chrześcijanie. Radość, zabawa są czymś naturalnym dla chrześcijan, szczególnie, jeśli są związane z miłością Boga. A Komunia Święta to właśnie specjalne zjednoczenie z Bogiem. Dla nas każda niedziela to święto. Pamiątka Zmartwychwstania oraz uczestnictwo w Bezkrwawej Ofierze, jaką jest Msza święta. Każda niedziela powinna być jakoś specjalnie zaznaczona – pomogą w tym ładne stroje do kościoła, obrus na stole, stroik, kwiaty, rodzinny spacer, lody, gofry, ciasto czy inne smakołyki, obfity obiad, długie i spokojne rozmowy. Niedziela to dzień, w którym poświęcamy czas Bogu i rodzinie.
6. BIAŁY TYDZIEŃ
Pięknym zwyczajem po Komunii jest Biały Tydzień. Czyli całotygodniowe świętowanie przyjęcia Komunii Świętej. Najważniejszym elementem tego świętowania jest uczestnictwo we Mszy świętej i ponowne, codzienne przyjęcie Pana Jezusa. Na tę okazję dzieci ubierają się w swoje „komunijne” stroje i przychodzą do kościoła, lub jeśli świętowanie odbywa się w szkole, do kaplicy szkolnej.
7. PIELGRZYMKA DZIĘKCZYNNA
W niektórych miejscach jest zwyczaj pielgrzymki dziękczynnej po Komunii. Jest to wspaniała okazja, aby doświadczyć wspólnotowo przeżywania wiary, być razem w gronie rodziny i przyjaciół, wykonać pewien wysiłek fizyczny, który jest niejako potwierdzeniem, że sprawy wiary traktujemy poważnie.
8. SPRAWY ORGANIZACYJNE
Komunia Święta to duże wydarzenie liturgiczne i społeczne, wymagające dobrej organizacji. Zazwyczaj ksiądz i katecheta odpowiadają za liturgię prosząc o pomoc w konkretnych sprawach rodziców. Natomiast za większość kwestii organizacyjnych wspólnych odpowiadają rodzice. Dobrze, aby w organizację włączyło się ich wielu. Jest to okazja, aby zrobić coś społecznie dla innych, poznać się lepiej, sprawdzić swoje zdolności zarządzania i organizacji.
9. ROZWÓJ DUCHOWY RODZICÓW
W czasie przygotowania do Komunii rodzice mogliby skorzystać ze sposobności i odświeżyć swoją wiedzę o Bogu i wiarę w Niego. Można oczywiście robić to na różne sposoby: czytając książki (np. Nowy Testament, Katechizm Kościoła Katolickiego, historię Kościoła, żywoty świętych itp.), a także uczestnicząc w skierowanych do rodziców wykładach oraz rekolekcjach czy w lepszym przeżywaniu zwyczajów pobożności: modlitwie, Mszy itp.
10. SYTUACJE WYJĄTKOWE
Zakładam, że jeśli oboje rodzice są niewierzący, to nie przyprowadzają dziecka do Komunii, a tym bardziej nie kupują tej książeczki, więc nie będę pisać o takiej sytuacji. Natomiast zdarza się dość często, że jeden z małżonków jest niewierzący i tu mam kilka propozycji. Po pierwsze trzeba się dowiedzieć, czy małżonek jest niewierzący czy zimny. Są tacy, którzy otrzymali chrzest, a zatem jest w nich wiara, lecz przez różne zaniedbania albo błędy (tak ze strony danego człowieka, jak i tych, którzy mieli dać dobry przykład, ale go nie dali) odsunęli się od Boga. Jeśli osoba jest ochrzczona nasze starania mogą przynieść łatwiejszy skutek.
CZĘŚĆ II: PIERWSZA SPOWIEDŹ
WSTĘP
Wszyscy ludzie mają w sobie skłonność do grzechu. Nawet ci, którzy są ochrzczeni. Dlatego zwiedzeni pokusami popełniamy grzechy osobiste. Małe dzieci również grzeszą. Dlatego przed Pierwszą Komunią dobrze jest odbyć Pierwszą Spowiedź. Tylko grzech ciężki zobowiązuje do spowiedzi, ale warto, aby małe dzieci, które takiego grzechu nie mają na swoim sumieniu, również się spowiadały, gdyż po pierwsze – zostaną oczyszczone z grzechów lekkich, a po drugie – nabiorą nawyku częstej spowiedzi, który się przyda, gdyby w przyszłości się okazało, że zgrzeszyły ciężko.
1. JAKI MAMY CEL?
Bóg stworzył człowieka dobrym, a nawet bardzo dobrym, ale człowiek się zbuntował i chciał wywyższyć się ponad Boga. Był w raju szczęśliwy, ale diabeł skusił go, aby zapragnął rzeczy, które nie były dla niego. Bóg stworzył człowieka dobrym, a nawet bardzo dobrym, ale człowiek się zbuntował i chciał wywyższyć się ponad Boga. Człowiek nie wytrzymał pokusy i upadł. Adam i Ewa otrzymali dary szczęścia i życia w bliskości z Bogiem właśnie jako pierwsi rodzice całej ludzkości. Dlatego ich grzech przeszedł na wszystkich ludzi. Od tego momentu każde dziecko, które się rodzi ma w sobie zarzewie grzechu, które sprawia, że prędzej czy później zacznie grzeszyć grzechami osobistymi. Może się zdarzyć, że nie będziemy nazywać danego czynu grzechem, gdyż towarzyszyła mu nieświadomość, ale będzie to i tak czyn zły, który przynosić będzie złe konsekwencje dla człowieka.
2. CZYM JEST SAKRAMENT SPOWIEDZI?
Spowiedź to rozmowa z kapłanem (osobą specjalnie namaszczoną do sprawowania sakramentów na mocy władzy przekazanej przez Apostołów), w której wyznajemy swoje grzechy, i w której kapłan – działający jako Chrystus – udziela nam rozgrzeszenia, czyli wypowiada formułę uzdrawiającą nas z grzechów. Spowiedź może się odbyć tylko wtedy, jeśli towarzyszy jej żal za grzechy, które wyznaje grzesznik. Jeśli nie ma żalu, jest np. plan ponownego zgrzeszenia, to spowiedź jest nieważna. Spowiedź, aby była ważna musi ponadto polegać na wypowiedzeniu wszystkich dokonanych grzechów ciężkich (od ostatniej spowiedzi), o których pamiętamy oraz na zadośćuczynieniu.
3. GRZECH
W ramach przygotowań dzieci do spowiedzi tłumaczy im się, czym są i jakie są grzechy. Oczywiście można pójść do spowiedzi bez tej wiedzy i po prostu opisać swoimi słowami to, co zrobiliśmy, ale znacznie łatwiej jest nazwać rzeczy po imieniu.
4. FORMUŁA SPOWIEDZI
Formuła spowiedzi to przyjęty kanon słów i gestów, jaki towarzyszy spowiedzi. Nie jest on czymś najważniejszym, ale pomaga dobrze się wyspowiadać. Gdy witamy się z kimś, ściskamy dłoń i mówimy „dzień dobry”; tak też ten, kto idzie do spowiedzi, powinien wiedzieć, jak się zachować.
5. PRZED PIERWSZĄ SPOWIEDZIĄ
Przed Pierwszą Spowiedzią trzeba porozmawiać z dzieckiem i wyjaśnić mu na czym ona polega. Oczywiście można liczyć na działania księdza czy katechety, ale to rodzic odpowiada za dobre przygotowanie dzieci do Spowiedzi. O co warto się spytać? Po pierwsze, czy dziecko wie, co to jest spowiedź. Jeśli uczęszczało na lekcje katechezy, to prawdopodobnie odpowiedź będzie twierdząca i można drążyć temat. Jeśli mówi, że jest to sakrament, w którym odpuszczane są grzechy, można pytać, co to jest grzech? Czy dziecko wie, jakie ma grzechy? Co to jest sakrament? Kto odpuszcza grzechy? Jak to się robi? Taka rozmowa z rodzicem wydaje mi się konieczna, tak dla dziecka, aby widziało zainteresowanie rodziców, jak i dla rodzica, aby miał spokojne sumienie.
6. ORGANIZACJA SPOWIEDZI
Organizacją Spowiedzi zazwyczaj zajmuje się ksiądz i katecheta. Ale mogą się też włączyć (albo całkowicie tym zająć) rodzice. Jeśli dziecko jest przygotowywane indywidualnie, to rodzice umawiają się z księdzem na spowiedź osobno i mogą towarzyszyć dziecku w jego sakramencie. W przypadku zbiorowej spowiedzi całej klasy czy grupy klas, udział rodziców będzie mniejszy, ale też można się włączyć.
7. PRZYKŁAD RODZICÓW
Piękną rzeczą jest, jeśli dzieci wiedzą lub widzą, że rodzice się też spowiadają. Spowiedź rodziców nie musi odbyć się koniecznie tego samego dnia. Ale sama świadomość, że rodzice też chodzą do spowiedzi pomaga. Piękną rzeczą jest, jeśli dzieci wiedzą lub widzą, że rodzice się też spowiadają. Jest to dowodem autentyczności nauk. Argumentem nie do obalenia. Przygotowania do Pierwszej Spowiedzi i do Pierwszej Komunii są okazją dla wielu rodziców, aby się zmienić, zrobić krok do przodu w relacjach z Bogiem.
PODSUMOWANIE. PROPOZYCJE LEKTUR. RACHUNEK SUMIENIA
Rok przygotowań do Pierwszej Spowiedzi i Pierwszej Komunii to wspaniała okazja, aby żyć wiarą na serio. Odświeżyć znajomość prawd wiary i praktyki pobożności. Zacząć życie na nowo. Zbliżyć się do Chrystusa. Uporządkować swoje relacje. Czas ucieka, wieczność czeka. Dziecko przyjmujące Komunię ma zazwyczaj 8-9 lat, rodzice takiego dziecka najczęściej są już po trzydziestce lub blisko czterdziestki. To dobry czas, aby przemyśleć swoje życie i jego cele. Bóg czeka na każdego, a motywacja jaką ma dziecko, aby pogłębić swoją przyjaźń z Chrystusem, może być stymulatorem wzrostu miłości rodziców do siebie i do Boga. Życzę wszystkim, aby ten rok był wspaniałym świętem zjednoczonej rodziny, która jest blisko Boga.
